przestrzeń graniczna

"Hipokamp"
przestrzeń graniczna

Podjęty temat rozprawy doktorskiej „Kontekst między tkaniną, a przestrzenią będący poszukiwaniem relacji między różnicami, badany w celu odnajdywania niewidzialnych granic”, ma na celu znalezienie takiej formy plastycznej, która zdołałaby wprowadzić odbiorcę w krąg problemu niewidocznych granic. Odpowiedzią na to jest powstała Instalacja/obiekt „Hipokamp- przestrzeń graniczna”.
Ponieważ tkanina od początków istnienia pełni funkcję graniczną wobec przestrzeni, dlatego w pracy doktorskiej potraktowano ją jako metaforę badawczą zjawiska oddzielania i różnicowania, gdyż na przykład rozdziela ona przestrzeń życia osobistego, miejsca pracy od przestrzeni publicznej. Natomiast odpowiedzią na temat powyższej w pracy doktorskiej jest próbą przeniesienia wartości przestrzeni otwartej do pomieszczenia zamkniętego.
Instalacja/obiekt „Hipokamp” ma charakter formy otwartej, zawierającej przestrzenie wewnętrzne. Składa się z siedmiu prostokątnych, szklanych modułów, wysokich na 60cm, o długości 230cm. Wydłużone prostokąty, ustawione jeden za drugim, podwieszone są na cienkich linkach na wysokości wzroku, wydają się lewitować nad powierzchnią podłogi. Dynamika wydłużonych prostokątów, odzwierciedla dynamiki współczesnego świata, której obrazów można dopatrzyć się w oknach przejeżdżających lub przelatujących pojazdów. Założeniem było takie zagospodarowanie płaszczyzn, aby różniąc się nieznacznie od siebie, ukazywały kolejny kadr tego samego zjawiska. Tego typu podejście można odnaleźć w sztuce systemowej.
Regularne rozmieszczenie szklanych tafli potęguje rytm harmonii i spokoju. Płaszczyzny układają się względem siebie prawie równolegle, następując jedna za drugą. W ten sposób uformowano wewnętrzne korytarze, nie wszystkie są możliwe do fizycznego spenetrowania ze względu na zawężenie odległości między taflami. Przestrzenie te wprowadzają odbiorcę do wnętrza tkaniny, zapraszając do współuczestnictwa w kreowaniu pracy. Korytarze stanowią sugestię labiryntu, choć nie jest to konieczne do rozszyfrowania przez uczestnika. Efektu labiryntu użyto dla zasygnalizowania symbolu wędrówki, poszukiwania tajemnicy oraz możliwości jej zgłębiania.
Tafle zawieszone są w terytorium ekspozycji tak, aby oglądane z frontu wzajemnie się multiplikowały, a przez to wizualne nawarstwienie i przenikanie utrudniały geometryczne zdefiniowanie przestrzeni obiektu. Formuła kompozycyjna każdej płaszczyzny to linearny układ połyskujących pasów dartego jedwabiu. Jedwabne pasy rytmicznie rozmieszczone, rozsuwają się w centrum linearnego układu, jakby na kulistej formie i stopniowo zagęszcza się na brzegach podłużnej szyby. W każdej następnej płaszczyźnie ornament ten zwiększa swą objętość, coraz bardziej adaptując przeźroczystość szyby. Linearny rytm, odzwierciedla ślad przestrzennej, kulistej formy.
Dzięki spreparowanym strzępkom tafle nabierają organicznej lekkości, a jednocześnie stają się bardziej zauważalne. Uzyskano ten efekt przede wszystkim przez darcie i drapanie strzępów końcówek tkaniny, które delikatnie odstają od płaszczyzny tafli. Tak dobrane środki wyrazu miały na celu podkreślić efemeryczność pracy.
 Barwa jedwabnych pasów nie jest jednoznacznie określona. Nie koncentruje uwagi na sobie, raczej kontynuuje wrażenie eteryczności. Platynowa szarość jedwabiu nawiązuje do natury pejzażu, jest synonimem: przestrzeni, wody, pary, lodu, powietrza, dymu, mgły. Kolor ten bynajmniej nie funkcjonuje jako bezpośrednia dominanta, stanowi jedynie sugestię wielu znaczeń. Zważywszy na delikatność barwy, zależy ona od kontekstu ekspozycji, czyli miejsca, jego architektury, barwy, oświetlenia.
Wybór szkła jak budulca instalacji „Hipokamp” odnosi pracę do współczesnej urbanistyki publicznej, ponieważ szyba stanowi najczęściej stosowany materiał budowlany, a zatem nie bez znaczenia jest, też fakt częstego występowania szyb we współczesnej architekturze, z której zaczerpnięto inspirację. W wyniku osobistych wyselekcjonowano wartości semantyczne, na podstawie których zrealizowano omawianą Instalacji „Hipokamp”. Są to: przestrzeń, przekraczanie, kontekst, ukrycie, utajnienie, zasłanianie, transparentność, separacja, odbicie, labirynt.  W skład warsztatu plastycznego wchodzą różne zabiegi techniczne, które wywołują efekt zakłócenia jednoznacznego widzenia: multiplikacja, rytm, linearny, rysunek, przeźroczystość, połysk, monochromatyczna barwa, nawarstwienie, zasłanianie, zacieranie. Praca ta stanowi osobistą wykładnią przestrzeni. Celem była kreacja problematyki granicznej z wykorzystaniem instalacji w określonych warunkach ekspozycyjnych. Założeniem twórczym było umożliwienie odbiorcy doświadczanie palety komponentów niewidocznej granicy. Instalacja „Hipokamp” zawierająca problematykę „Przestrzeni granicznej” jest rozstrzygnięciem twórczych poszukiwań w ramach tematu pracy doktorskiej.
Inspiracją do realizacji problematyki zawartej w „Przestrzeni granicznej” była literatura takich autorów jak: Fritojof Capra, Ken Willber, Zygmunt Bauman czy Gurdżijewa. Wybór zagadnień zawartych w pracy wypływa z poczucia współuczestnictwa współczesnego artysty w kreowaniu rzeczywistości, a to nie wynika z ustawienia się poza społeczeństwem, lecz z poczucia współtworzenia i współodpowiedzialności. Takie podejście przyświeca pracy twórczej.

Dora Hara Hipokamp- przestrzeń graniczna